Το Terra Cypria συμμετείχε στην 45η Συνάντηση της Μόνιμης Επιτροπής (Standing Committee) της Σύμβασης για τη Διατήρηση της Ευρωπαϊκής Άγριας Ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων, γνωστή και ως Σύμβαση της Βέρνης, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Στρασβούργο της Γαλλίας, μεταξύ 8-12 Δεκεμβρίου 2025.
Το Terra Cypria συμμετέχει αδιάλειπτα για τρεις ολόκληρες δεκαετίες (1995-2025) στις Συναντήσεις της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης, υπό το καθεστώς του παρατηρητή και εταίρου Μη-Κυβερνητικού Οργανισμού (ΜΚΟ) από την Κύπρο.
Μεταξύ άλλων θεμάτων, στη 45η Συνάντηση της Μόνιμης Επιτροπής που έγινε την προηγούμενη εβδομάδα παρουσιάστηκε η Έκθεση της Κυβέρνησης (Government Report) από το Τμήμα Περιβάλλοντος και η Έκθεση του Terra Cypria (NGO Report), στα πλαίσια του ανοικτού φακέλου (open file) για τη διατήρηση της Χερσονήσου Ακάμα και των παραλιών ωοτοκίας των θαλάσσιων χελωνών στον Κόλπο Χρυσοχούς.
Ο συγκεκριμένος φάκελος άνοιξε το 1995, κατόπιν υποβολής σχετικού παραπόνου από το Terra Cypria. Στα πλαίσια του ανοικτού φακέλου, η Μόνιμη Επιτροπή της Σύμβασης της Βέρνης πραγματοποίησε 3 επιτόπιες επισκέψεις (on-the-spot appraisals) στην περιοχή το 1997, το 2002 και το 2016, ενώ παράλληλα εξέδωσε 2 Συστάσεις (Recommendations) το 1997 και το 2016.
Στα πλαίσια της 45ης Συνάντησης της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης αποφασίστηκε να παραμείνει ανοικτός ο φάκελος για τη διατήρηση της Χερσονήσου Ακάμα και των παραλιών ωοτοκίας των θαλάσσιων χελωνών στον Κόλπο Χρυσοχούς. Ειδικότερα, η Μόνιμη Επιτροπή της Σύμβασης της Βέρνης:
- Χαιρέτισε την απόρριψη προτεινόμενης ανάπτυξης μεγάλης κλίμακας, αποτελούμενης από 69 διώροφες επαύλεις με κολυμβητικές δεξαμενές στην τοποθεσία Ξερόλιμνη της Πέγειας, εντός και πλησίον της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής (MPA) / Ειδικά Προστατευόμενης Περιοχής Μεσογειακής Σημασίας (SPAMI) Λάρα – Τοξεύτρα.
- Χαιρέτισε την προτεινόμενη επέκταση των ορίων της περιοχής MPA/SPAMI Λάρα – Τοξεύτρα, η οποία υποβλήθηκε από το Περιφερειακό Κέντρο Δράσης για τις Ειδικά Προστατευόμενες Περιοχές του Μεσογειακού Σχεδίου Δράσης του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP/MAP-RAC/SPA), στα πλαίσια της τελευταίας αξιολόγησης της περιοχής που έγινε το 2025, με βάση την οποία προτείνεται η δημιουργία ζώνης ανάσχεσης πλάτους 500 μ. τόσο στη ξηρά όσο και στη θάλασσα, καθώς και η επέκταση των θαλάσσιων ορίων της περιοχής MPA/SPAMI Λάρα – Τοξεύτρα μέχρι τα 50 μ. βάθος, ώστε να συμπεριληφθούν τα λιβάδια της Ποσειδωνίας που αποτελούν περιοχή τροφοληψίας των ειδών προτεραιότητας των θαλάσσιων χελωνών. Παράλληλα, καλεί τις αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας να προβούν στην υιοθέτηση και εφαρμογή των συγκεκριμένων συστάσεων.
- Χαιρέτισε το γεγονός ότι δεν έχουν προχωρήσει οι εργασίες κατασκευής των 2 γηπέδων γκολφ με παρεμφερείς οικιστικές, τουριστικές και εμπορικές αναπτύξεις στην περιοχή Λίμνη της Πόλης Χρυσοχούς, καθώς και το γεγονός ότι η υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου τελικά δεν πρόκειται να προχωρήσει. Παράλληλα, ζήτησε από τις αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας να διασφαλίσουν την ακύρωση της ισχύος των περιβαλλοντικών εγκρίσεων και πολεοδομικών αδειών, οι οποίες χορηγήθηκαν το 2013 και το 2018.
- Σημείωσε το γεγονός ότι δεν υπάρχει πρόοδος όσον αφορά την κήρυξη ολόκληρης της Χερσονήσου Ακάμα σε Εθνικό Πάρκο (IUCN National Park), Απόθεμα Βιόσφαιρας (UNESCO Biosphere Reserve) ή άλλη προστατευόμενη περιοχή με αντίστοιχο διεθνές καθεστώς προστασίας, στην οποία να περιλαμβάνονται οι περιοχές του δικτύου Natura 2000 Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) Χερσόνησος Ακάμα, καθώς και η ΕΖΔ Περιοχή Πόλις – Γιαλιά στον Κόλπο Χρυσοχούς, σύμφωνα με τη Σύσταση που εκδόθηκε το 2016, ζητώντας παράλληλα από τις αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας να συμμορφωθούν πλήρως με την εν λόγω Σύσταση.
- Σημείωσε το γεγονός ότι ακόμη δεν έχουν εκδοθεί τα αναγκαία νομικά δεσμευτικά Διατάγματα Προστασίας και Διαχείρισης για περιοχές του Δικτύου Natura 2000 ΕΖΔ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα, καθώς και ΕΖΔ Περιοχή Πόλις – Γιαλιά στον Κόλπο Χρυσοχούς, με βάση τα οποία να θεσπίζονται ειδικοί στόχοι διατήρησης και κατάλληλα μέτρα διαχείρισης. Παράλληλα, καλεί τις αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας να ενημερώσουν τη Μόνιμη Επιτροπή της Σύμβασης της Βέρνης για οποιαδήποτε μελλοντική εξέλιξη όσον αφορά την παραπομπή στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της ισχύουσας διαδικασίας παράβασης κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, λόγω της μη-θέσπισης ειδικών στόχων διατήρησης και κατάλληλων μέτρων διαχείρισης για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο.
- Χαιρέτισε το γεγονός ότι συνεχίζεται η επιβολή μέτρων συμμόρφωσης στις παραλίες ωοτοκίας των ειδών προτεραιότητας των θαλάσσιων χελωνών στην περιοχή MPA/SPAMI Λάρα – Τοξεύτρα, οι οποίες επιτηρούνται και ελέγχονται από επιθεωρητές του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών. Σημείωσε επίσης ότι ευελπιστεί πως ο αριθμός των επιθεωρητών θα αυξηθεί επαρκώς για να καλύψει όλες τις παραλίες ωοτοκίας στην Χερσόνησο Ακάμα και τον Κόλπο Χρυσοχούς. Παράλληλα, εξέφρασε ανησυχία γιατί ορισμένα μέτρα προστασίας των παραλιών ωοτοκίας για την παρεμπόδιση της πρόσβασης και διέλευσης μηχανοκίνητων οχημάτων που εφαρμόζονταν παλαιότερα, πλέον δεν εφαρμόζονται επαρκώς, όπως για παράδειγμα η τοποθέτηση πασσάλων/ογκόλιθων σε σημεία πρόσβασης κατά μήκος των παραλιών ωοτοκίας και η μετέπειτα αφαίρεση τους, λόγω της υλοποίησης των κατασκευαστικών εργασιών της Φάσης Α για τη βελτίωση του κύριου οδικού δικτύου του Εθνικού Δασικού Πάρκου (ΕΔΠ) Ακάμα, αφήνοντας έτσι τις παραλίες ωοτοκίας απροστάτευτες κατά την αναπαραγωγική περίοδο. Ως εκ τούτου, καλεί τις αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας να ενισχύσουν όσο μπορούν την ενιαία παρακολούθηση και επιβολή της ισχύουσας νομοθεσίας, ώστε να διασφαλίσουν την ολοκληρωμένη και επαρκή διαχείριση της Χερσονήσου Ακάμα, μέσω ενός ολιστικότερου και αποτελεσματικότερου συντονισμού μεταξύ των συναρμόδιων αρχών για τη διατήρηση της περιοχής.
- Σημείωσε ότι το Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα περιλαμβάνει δραστηριότητες και αναπτύξεις, όπως η βελτίωση κύριων δασικών δρόμων, οι οποίες έχουν ήδη επιφέρει σημαντικά αρνητικές επιπτώσεις στην περιοχή, καθότι η αρχική φάση των εργασιών βελτίωσης των κύριων δασικών δρόμων εντός του ΕΔΠ Ακάμα έχει υλοποιηθεί χωρίς να υποβληθεί εκ των προτέρων σε Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση, γνωστή και ως Δέουσα Εκτίμηση των επιπτώσεων στους στόχους διατήρησης και στην ακεραιότητα των περιοχών του δικτύου Natura 2000 ΕΖΔ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα. Ως εκ τούτου, καλεί τις αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας να διασφαλίσουν ότι οι υπόλοιπες φάσεις των εργασιών βελτίωσης κύριων δασικών δρόμων και ανέγερσης κόμβων υποδομών διαχείρισης και εξυπηρέτησης επισκεπτών θα υποβληθούν σε Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση πριν από την έναρξη οποιωνδήποτε κατασκευαστικών εργασιών.
- Εξέφρασε ανησυχία για την αυξανόμενη πίεση που ασκείται για επέκταση της υφιστάμενης ή και δημιουργία νέας Λατομικής Ζώνης στα Φαράγγια της Ανδρολίκου, πλησίον των περιοχών του δικτύου Natura 2000 ΕΖΔ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον ανοικτό φάκελο μπορείτε να επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα της Σύμβασης της Βέρνης: https://www.coe.int/en/web/bern-convention/-/1995-6-cyprus-akamas-peninsula
