ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΥΜΕ

Η περιοχή του Ακάμα είναι από τις πιο σημαντικές φυσικές περιοχές του νησιού μας. Ο πλούτος της περιοχής σε είδη και οικοτόπους είναι πολύ μεγάλος, με πολλά σπάνια και ενδημικά είδη να συναντιόνται εκεί. Περίπου 530 διαφορετικά είδη φυτών έχουν καταγραφεί στην περιοχή αυτήν εκ των οποίων 36 είναι ενδημικά, δηλαδή μπορούν να συναντηθούν μόνο στην Κύπρο και πουθενά αλλού στον κόσμο.. Για παράδειγμα η κυπριακή τουλίπα (Tulipa cypria) είναι ένα ενδημικό και απειλούμενο είδος φυτού που υπάρχει στην περιοχή και στο σύνολο αριθμούνται περίπου 6.000 φυτά εκ των οποίων τα 2.00 μόνο συναντώνται στις ελεύθερες περιοχές. Πέραν από τα φυτά γύρω στα 170 διαφορετικά είδη πουλιών έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής στον Ακάμα, όπως για παράδειγμα το περτικοσιάχινο, η κράγκα, ο πετρίτης κ.λπ.. Επίσης, η περιοχή του Ακάμα παρουσιάζει ιδιαίτερο γεωλογικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον.

Στο διαδραστικό χάρτη BIOframe μπορείτε να βρείτε τα είδη καθορισμού για τη Χερσόνησο του Ακάμα δηλαδή τα είδη και οικοτόπους της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και για την ορνιθοπανίδα της Οδηγίας 2009/147/ΕΕ, που λόγω της δικής τους παρουσίας ο Ακάμας εντάχθηκε στο Δίκτυο Natura 2000.

Οι απειλές για την περιοχή του Ακάμα είναι πολύπλευρες και πολυάριθμες, όπως η πίεση για μη βιώσιμη οικοδομική ανάπτυξη με ακατάλληλες χρήσεις, συμπεριλαμβανομένων και των υφιστάμενων παράνομων αναπτύξεων, η ανεξέλεγκτη οδήγηση μηχανοκίνητων οχημάτων στις παραλίες και άλλες σημαντικές περιοχές του Ακάμα, η υπερβόσκηση κ.λπ.

Στόχος μας:

Η επαρκής προστασία και διαχείριση  του Ακάμα, με την ενθάρρυνση ήπιων αναπτύξεων εντός των οικιστικών πυρήνων των χωριών. Με τον τρόπο αυτό ο Ακάμας θα μπορεί να προσελκύει επισκέπτες που θα έρχονται να θαυμάσουν το φυσικό περιβάλλον και στη συνέχεια θα επισκέπτονται τα γύρω χωριά, για να απολαύσουν τον ιδιαίτερο πολιτιστικό τους χαρακτήρα, για αναψυχή, διατροφή ή/και διαμονή στα τοπικά εστιατόρια και ξενοδοχεία. Αυτό το αειφορικό μοντέλο ανάπτυξης είναι ο τρόπος που θεωρούμε ότι μπορούν να επωφεληθούν στο μέγιστο οι τοπικές κοινότητες της περιοχής και οι υφιστάμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις εντός αυτών.

Είναι ένας από τους λιγοστούς φυσικούς υγροτόπους του νησιού μας.  Γειτνιάζει με τους Δήμους Παραλιμνίου, Σωτήρας και Δερύνειας. Στη Λίμνη Παραλιμνίου φιλοξενείται το πιο απειλούμενο είδος ερπετού της Κύπρου-το κυπριακό νερόφιδο (Natrix natrix cypriaca), το οποίο είναι ενδημικό υποείδος δηλαδή μπορεί να το συναντήσει κανείς, μόνο στην Κύπρο και πουθενά αλλού. Πέραν, από το ενδημικό νερόφιδό, στην Λίμνη φιλοξενούνται περισσότερα από 100 διαφορετικά είδη πουλιών όπως Πελλοκατερίνες, Θαλασσοσφυρίχτες, Ερωδιοί, Καλαμοκαννάες, Χιονάτες, διάφορα μικροπούλια και πολλά άλλα. Έκπληξη αποτελούν και τα φλαμίνγκο που ξεχειμωνιάζουν στην περιοχή μαζί με άλλα είδη πουλιών.  Περισσότερες πληροφορίες για τη Λίμνη Παραλιμνίου μπορείτε να βρείτε στο Υγροτόπιο Κύπρου που πρόσφατα ολοκλήρωσε το Ίδρυμα μας.

Στο διαδραστικό χάρτη BIOframe μπορείτε να βρείτε τα είδη καθορισμού για τη Λίμνη Παραλιμνίου δηλαδή τα είδη και οικοτόπους της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και για την ορνιθοπανίδα της  Οδηγίας 2009/147/ΕΕ . η Λίμνη εντάχθηκε στο Δίκτυο Natura

Η Λίμνη Παραλιμνίου αντιμετωπίζει πολλές απειλές όπως η μη σωστή διαχείριση του νερού, η ανεξέλεγκτη τοποθέτηση σκουπιδιών, η ενόχληση από το γειτονικό σκοπευτήριο, η οδήγηση οχημάτων μέσα στη Λίμνη κ.λπ..

Στόχος μας:

Να προστατευτούν επαρκώς τα είδη και οι οικοτόποι που φιλοξενούνται στη Λίμνη Παραλιμνίου και να αναδειχτούν.

Είναι το πιο σημαντικό σύστημα υγροτόπων της Κύπρου. Μαζί με τις Αλυκές Λάρνακας αποτελούν τις δύο περιοχές της Κύπρου που εντάχθηκαν στον κατάλογο της Σύμβασης Ραμσάρ, η οποία συμπεριλαμβάνει Υγρότοπους Διεθνούς Σημασίας από 160 διαφορετικά Κράτη. Η Περιοχή έχει χαρακτηριστεί από τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο Κύπρου ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά. Διοικητικά το σύστημα υγροτόπων Ακρωτηρίου υπάγεται εντός των ορίων των Βρετανικών Βάσεων, και είναι κηρυγμένη ως προστατευόμενη περιοχή, αντίστοιχη του Ευρωπαϊκού Δικτύου Natura 2000, για τη σημαντικότητα της για τα πουλιά αλλά και για άλλα είδη και οικότοπους.  Περισσότερες πληροφορίες για το σύστημα υγροτόπων μπορείτε να βρείτε στο Υγροτόπιο Κύπρου που πρόσφατα ολοκλήρωσε το Ίδρυμα μας.

Το Σύστημα Υγροτόπων αντιμετωπίζει διάφορες  απειλές. Η έλλειψη ικανοποιητικής διαχείρισης και επόπτευσης της περιοχής από εξειδικευμένο προσωπικό σε θέματα βιοποικιλότητας είναι ίσως το κυριότερο του πρόβλημα. Επίσης σήμερα η πρόσβαση και οι δραστηριότητες σε κάποιες περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές της χερσονήσου δεν ελέγχεται ικανοποιητικά, και ως αποτέλεσμα πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας παθαίνουν εκτεταμένες ζημιές, όπως για παράδειγμα κάποια παρυδάτια πουλιά, που φωλιάζουν στο έδαφος και των οποίων τα αβγά καταστρέφονται από οχήματα και σκύλους που κινούνται ανεξέλεγκτα στην περιοχή. Η μη ελεγχόμενη  πρόσβαση στην περιοχή προκαλεί μεγάλες ζημιές και σε πολύ σημαντικούς οικότοπους φυτών όπως αμμοθίνες και αλμυρίκια. Ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες η περιοχή του Lady’s Mile δέχεται εκτεταμένες πιέσεις από το αυξημένο και μη ελεγχόμενο αριθμό επισκεπτών. Η παρουσία αδέσποτων σκύλων και γάτων στην περιοχή αποτελεί επίσης μεγάλη απειλή σε διάφορα είδη πανίδας της περιοχής όπως σαύρες και πουλιά. Η παράνομη απόρριψη διάφορων τύπων σκουπιδιών σε όλη την περιοχή είναι επίσης ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα που προκαλεί μόλυνση στο σύστημα υγροτόπων, απώλεια φυσικής βλάστησης και καταστρέφει την φυσική ομορφιά της περιοχής. Η στρατιωτική χρήση της περιοχής αποτελεί επίσης μια σημαντική απειλή για το σύστημα υγροτόπων. Για παράδειγμα η εγκατάσταση των δύο μεγάλων κεραιών Pluto 1 και Pluto 2 έχει δημιουργήσει μεγάλους προβληματισμούς για την αύξηση των προσκρούσεων μεταναστευτικών πουλιών σε αυτές. Επίσης τα στρατιωτικά αεροπλάνα και ελικόπτερα, ειδικά όταν πετάνε πάνω από την Αλυκή, μπορούν να ενοχλήσουν μεγάλα μεταναστευτικά πουλιά, όπως γερανούς, που σταματάνε για λίγο στο νησί μας για να ξεκουραστούν και να συνεχίσουν το μεγάλο ταξίδι τους. Αν τα πουλιά αυτά ενοχληθούν και ξεκινήσουν τη μετανάστευση τους πριν να ξεκουραστούν επαρκώς, αλλά και να μπορούν να εκμεταλλευτούν τα θερμά αέρια στρώματα που τα βοηθούν να πάρουν ύψος, τότε είναι πολύ πιθανόν να μην καταφέρουν να φτάσουν στον προορισμό τους και να πεθάνουν λόγω εξάντλησης. Εκτεταμένη ανάλυση όλων των απειλών του συστήματος υγροτόπων βρίσκονται εντός του Διαχειριστικού Σχεδίου που ετοιμάστηκε για την Περιοχή

Στόχος μας:

Η περιοχή του Ακρωτηρίου να τύχει της κατάλληλης προστασίας και διαχείρισης ώστε άνθρωπος και περιβάλλον να μπορούν να συνυπάρχουν αρμονικά. Η όλη Περιοχή αν τύχει της αναγκαίας διαχείρισης και διαμορφωθεί ανάλογα, μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης για πολλούς φυσιοδίφες, όπως περιπατητές φύσης και πτηνοπαρατηρητές. Ειδικά όσον αφορά την περιοχή του Lady’s Mile προσβλέπουμε στη διαμόρφωση της ώστε να περιοριστεί  η ανεξέλεγκτη πρόσβαση εντός των αλυκών. Οι επισκέπτες στην περιοχή θα πρέπει να χρησιμοποιούν συγκεκριμένο δρόμο πρόσβασης και μονοπάτια προς την παραλία ώστε να μην προκαλούν ζημιά στα οικοσυστήματα. Θεωρούμε ότι αν η Περιοχή τύχει σεβασμού και ανάδειξης από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, μπορεί να αποτελέσει ένα οικολογικό στολίδι του νησιού μας.

Είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε ως κράτος, το οποίο συμβάλει δραματικά στην απώλεια της βιοποικιλότητας. Η παγίδευση μεταναστευτικών πουλιών στο νησί μας γίνεται κυρίως με δίκτυα και ξόβεργα, μέθοδοι που είναι μη επιλεκτικές, δηλαδή μπορούν να παγιδέψουν από κοινά έως πολύ σπάνια είδη πουλιών και όχι μόνο.

Σήμερα, η δραστηριότητα αυτή έχει εξελιχθεί σε μια ανεξέλεγκτη αφορολόγητη επιχείρηση με τζίρο εκατομμυρίων ευρώ. Σύμφωνα με τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο Κύπρου περισσότερα από 2,5 εκατομμύρια πουλιά παγιδεύονται κάθε χρόνο από την παράνομη χρήση των ξόβεργων και δικτύων.

Η Κύπρος είναι από τους πιο σημαντικούς μεταναστευτικούς διαδρόμους πουλιών  μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής. Ο φυσικός αυτός πλούτος θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την προσέλκυση τουρισμού πτηνοπαρατήρησης. Η πτηνοπαρατήρηση είναι από τα πιο ραγδαία αναπτυσσόμενα χόμπι στην Ευρώπη και την Αμερική και η Κύπρος προσφέρεται ιδιαίτερα για μια τέτοια δραστηριότητα. Οι μεταναστευτικές περίοδοι (άνοιξη και φθινόπωρο) είναι περίοδοι κατά τις οποίες δεν επισκέπτονται πολλοί τουρίστες το νησί μας, ιδιαίτερα με οργανωμένο τρόπο και  με το τουριστικό πακέτο “ήλιος-θάλασσα”. Η πτηνοπαρατήρηση, μαζί με άλλες μορφές οικοτουρισμού μπορούν να αξιοποιηθούν για προσέλκυση τουρισμού φύσης – περιβάλλοντος γενικότερα. Απαραίτητη προϋπόθεση για να προσελκύσουμε τέτοιου είδους τουρισμό είναι ναι παταχθεί η παράνομη παγίδευση μεταναστευτικών πουλιών, γιατί όπως είναι λογικό δεν μπορεί να επιθυμούμε από τη μια να προσελκύουμε λάτρεις των πουλιών και από την άλλη να τα παγιδεύουμε. To Ίδρυμα Terra Cypria ετοίμασε μια έκθεση για τις οικονομικές επιπτώσεις της δραστηριότητας αυτής για τον τουρισμό, λαμβάνοντας υπόψη τα πόσα άτομα πιθανόν να μην επισκέπτονται το νησί μας ως αντίδραση στην ανέχεια που επιδεικνύεται στην παράνομη παγίδευση αποδημητικών πουλιών.

Στόχος μας:

Η αποτελεσματική πάταξη του φαινομένου με επίδειξη μηδενικής ανοχής από όλους τους φορείς, η ύπαρξη πολιτικής βούλησης, ώστε οι αρμόδιες αρχές να πράττουν το έργο τους. Τέλος στοχεύουμε στην εφαρμογή του Στρατηγικού Σχεδίου για την Αντιμετώπιση της Παράνομης Παγίδευσης Πτηνών στην Κύπρο που ετοιμάστηκε από όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς με πρωτοβουλία του Πτηνολογικού Συνδέσμου Κύπρου.

Στην Κύπρο φωλιάζουν δύο από τα τρία είδη θαλάσσιων χελωνών της Μεσογείου, η Καρέτα καρέτα (Caretta caretta) και η Πράσινη Χελώνα (Chelonia mydas). Και τα δύο είδη είναι απειλούμενα και η Κύπρος είναι από τις πιο σημαντικές περιοχές ωοτοκίας τους στην Μεσόγειο. Στις περιοχές που ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία η Πράσινη Χελώνα γεννά κυρίως στις παραλίες της Λάρας και της Τοξεύτρας στον Ακάμα.  Η Καρέτα καρέτα γεννά επίσης στην Λάρα και την Τοξεύτρα, αλλά κυρίως γεννά στην περιοχή Natura 2000  “Πόλις-Γιαλιά” στον κόλπο της Χρυσοχούς. Περισσότερα για τις θαλάσσιες χελώνες της Κύπρου μπορείτε να βρείτε στη ιστοσελίδα του Τμήματος Αλιείας.

Λόγω της εξαιρετικής σημασίας του νησιού μας για την φωλεοποίηση των θαλασσίων χελωνών το Ίδρυμα μας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στα θέματα προστασίας και ορθολογιστικής διαχείρισης των παραλιών όπου αυτές γεννούν αλλά και των θαλάσσιων χώρων τροφοληψίας τους.

Οι κινήσεις μας, τόσο σε τοπικό αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο, προσανατολίζονται έτσι ώστε όποιες ανθρώπινες δραστηριότητες μπορεί να επηρεάζουν την αναπαραγωγή και τους χώρους διαβίωσης τους, να αξιολογούνται δεόντως και να αδειοδοτούνται μόνο εφόσον διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρχει καμιά πιθανότητα ζημιάς στα είδη. Παράλληλα πιέζουμε διαρκώς το Κράτος να εγκαθιδρύσει ένα μηχανισμό διαρκούς εποπτείας και έγκαιρης ανταπόκρισης, σε περίπτωση που παρατηρούνται παράνομες δραστηριότητες οι οποίες μπορεί να βλάψουν τις χελώνες.

Με την ανάπτυξη του εμπορίου και του τουρισμού εμφανίστηκε και μια σοβαρή απειλή για τη βιοποικιλότητα, η εξάπλωση των χωροκατακτητικών ειδών. Τα χωροκατακτητικά είδη, είναι συγκεκριμένα φυτά και ζώα τα οποία δεν απαντώνται φυσικά σε μια περιοχή και αν αφεθούν σε αυτή εξαπλώνονται με ιδιαίτερα γοργούς ρυθμούς . Μέσω της εξάπλωσης τους ανταγωνίζονται για τροφή και χώρους διαβίωσης είδη τοπικής χλωρίδας και πανίδας και τελικά καταφέρνουν και τα εκτοπίζουν. .

Σε αρκετές περιπτώσεις τα χωροκατακτητικά είδη προκαλούν ζημιές στη δημόσια υγεία, στη γεωργία, στην ιχθυοκαλλιέργεια κ.λπ.. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η κοινή ποντίκα (Rattus rattus) που έφτασε στην Κύπρο μέσω των πλοίων και προκαλεί τεράστιες ζημιές στις καλλιέργειες, στις φωλιές πουλιών, στη δημόσια υγεία, στη γεωργία κτλ. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η κατοικίδια χελώνα η οποία αν αφεθεί ελεύθερη στο φυσικό περιβάλλον της Κύπρου, ανταγωνίζεται και επικρατεί της χελώνας του γλυκού νερού που αποτελεί είδος του νησιού μας. .

Τα χωροκατακτητικά είδη μεγάλο οικονομικό κόστος, στην Ε.Ε. Συγκεκριμένα το κόστος για τον έλεγχο των χωροκατακτητικών και την αποκατάσταση της ζημιάς που προκαλούν εκτιμήθηκε σε €9,6-12,7 δις/χρόνο.

Η πρόληψη και η έγκαιρη ανίχνευση εισαγωγής τους σε ένα νέο περιβάλλον  είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση της εξάπλωσής τους και η ενεργός συμμετοχή του κοινού είναι απαραίτητη.

Στόχος μας:

Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού και των εμπλεκόμενων υπηρεσιών όπως π.χ. το Τελωνείο, για τα χωροκατακτητικά είδη και η ενεργή εμπλοκή τους, ώστε να μειωθεί η εξάπλωση τους. Η διαμόρφωση σχεδίων δράσης από την Κυβέρνηση για αντιμετώπιση των πιο επικίνδυνων χωροκατακτητικών ειδών για το νησί μας. Γενικά επιθυμούμε την εφαρμογή του κανονισμού 1143/2014 που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιανουάριο του 2015.