Έκθεση αξιολόγησης της εφαρμογής των Οδηγιών για τη Φύση σε 18 Κράτη-Μέλη βρίσκει την Κύπρο να αποτυγχάνει να προστατεύσει επαρκώς την άγρια ζωή και τις σημαντικότερες περιοχές για τη βιοποικιλότητα.
Έκθεση η οποία δημοσιεύθηκε σήμερα από τα τέσσερα μεγάλα δίκτυα περιβαλλοντικών οργανώσεων στην Ευρώπη (BirdLife, WWF, European Environmental Bureau (EEB) και Friends of the Earth Europe (FoEE)) αξιολογεί τον βαθμό στον οποίο εφαρμόζονται οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες για τη Φύση από 18 Κράτη-Μέλη. Για τους σκοπούς της έκθεσης, ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου και το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος – Terra Cypria είχαν αποστείλει εξειδικευμένη ανάλυση πάνω σε 11 κριτήρια αξιολόγησης για την εφαρμογή των Οδηγιών στην Κύπρο. Γενικό συμπέρασμα είναι ότι αν και οι πλείστες χώρες που έχουν αξιολογηθεί έχουν ενσωματώσει στο εθνικό τους δίκαιο τις οδηγίες, υστερούν, εντούτοις, στην εφαρμογή τους.
Όσον αφορά την Κύπρο κανένα από τα 11 κριτήρια αξιολόγησης δεν έλαβε θετικό βαθμό, ενώ διαφαίνεται για ακόμη μια φορά το μεγάλο πρόβλημα της μη επαρκούς προστασίας και διαχείρισης των περιοχών του δικτύου Natura 2000 καθώς και η απουσία σχεδίων δράσης για την προστασία ειδών. Η έκθεση αξιολόγησης δημοσιεύεται τη στιγμή που εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βρίσκονται στη Λευκωσία για συζήτηση με την κυβέρνηση για θέματα προστασίας της φύσης.
Μη-ικανοποιητική προστασία περιοχών Natura 2000
Αν και τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί βελτίωση στη διαδικασία που αφορά την εξέταση έργων και προγραμμάτων που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά μια προστατευόμενη περιοχή Natura 2000 (Δέουσα Εκτίμηση), εξακολουθούν να υπάρχουν κενά, ιδιαίτερα όσον αφορά την αξιοπιστία και την ποιότητα των μελετών, την εφαρμογή των περιβαλλοντικών όρων αλλά και τη δεσμευτικότητα αυτών, με σοβαρές απειλές για τη φύση. Η περίπτωση των οικιστικών αναπτύξεων στις Θαλασσινές Σπηλιές στον Ακάμα, αποτελεί πρόσφατο παράδειγμα. Άλλα χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η θετική περιβαλλοντική γνωμάτευση για το γήπεδο γκολφ στην περιοχή Natura 2000 «Πόλις – Γυαλιά» της Λίμνης στην Αργάκα, αλλά και η περίπτωση της Μαρίνας της Αγίας Νάπας στην περιοχή Natura 2000 «Αγία Θέκλα- Λιόπετρι».
Διαχείριση περιοχών Natura 2000
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η έκθεση, ενώ έχουν εκπονηθεί διαχειριστικά σχέδια με προτάσεις διαχείρισης για όλες τις περιοχές Natura 2000 στην Κύπρο, η εφαρμογή τους ακόμη εκκρεμεί. Στις εισηγήσεις της, η έκθεση προτείνει την άμεση έκδοση Διαχειριστικών Διαταγμάτων για τα μέτρα που προτείνονται στα Σχέδια αυτά. Αυτό είναι αναγκαίο για να δοθεί ένα νομικά δεσμευτικό καθεστώς στα μέτρα αυτά. Παράλληλα, το πρόβλημα της ανεπαρκούς διαχείρισης επιδεινώνεται λόγω του κατακερματισμού των αρμοδιοτήτων μεταξύ διάφορων Υπηρεσιών, Τμημάτων και Υπουργείων αλλά και της έλλειψης χρηματοδότησης για την υλοποίηση των διαχειριστικών μέτρων.
Προστασία ειδών
Όσον αφορά την προστασία ειδών, διαφαίνεται η απουσία αλλά και η επείγουσα ανάγκη για εθνικά σχέδια δράσης, ειδικά για απειλούμενα είδη, όπως ο υπό εξαφάνιση Γύπας στην Κύπρο. Με την δηλητηρίαση να είναι η πιο άμεση απειλή για το είδος, απαιτείται αποφασιστική δράση σε εθνικό επίπεδο για την αντιμετώπιση της θανάσιμης αυτής απειλής, μέσα από στοχευμένες δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης καθώς και μέσω δημιουργίας ενός κρατικού μηχανισμού για αντιμετώπιση του προβλήματος τοποθέτησης δηλητηρίων στην ύπαιθρο.
Στις Οδηγίες για τη Φύση βασίζεται η δημιουργία του μεγαλύτερου και πλέον συνεκτικού δικτύου προστατευόμενων περιοχών στον κόσμο, του δικτύου Natura 2000. Εάν εξακολουθήσει να υφίσταται η έλλειψη δέσμευσης από τα Κράτη-Μέλη για τη σωστή εφαρμογή τους, η ταχεία μείωση της βιοποικιλότητας σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι εγγυημένη. Οι τέσσερεις περιβαλλοντικές οργανώσεις καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταστήσει υπόλογα τα Κράτη-Μέλη που δεν τις εφαρμόζουν επαρκώς.