Όπως κάθε χρόνο, δίνουμε πολλές «περιβαλλοντικές μάχες». Κάποιες από αυτές τις κερδίζουμε και κάποιες τις χάνουμε. Αυτό που είναι σίγουρο είναι πως, για όλα αυτά που παλέψαμε και καταφέραμε, το κάναμε μαζί.
Πιο κάτω μπορούμε να δούμε μερικά από τα σημαντικότερα επιτεύγματά μας μέσα στο 2022.
Δώσαμε μάχη για να σωθεί ο Ακάμας
Συμμετείχαμε σε δημόσιες διαβουλεύσεις, σε κοινοβουλευτικές Επιτροπές και στην εξέταση του Τοπικού Σχεδίου (ΤΣχ) Ακάμα στις Επιτροπές Αξιολόγησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Τμήματος Περιβάλλοντος, καθ’ όλη τη διάρκεια ετοιμασίας του προσχεδίου.
Με εμπεριστατωμένες και επιστημονικά τεκμηριωμένες απόψεις πιέσαμε για αλλαγές, κατάργηση προνοιών, πολεοδομικών ζωνών και επιβλαβών αναπτύξεων στο ευαίσθητο περιβάλλον της Χερσονήσου του Ακάμα, οι οποίες αρχικά προτείνονταν στο ΤΣχ Ακάμα. Μερικά παραδείγματα που, με τη συμβολή μας, εμπεριέχονται στη γνωμάτευση του Τμήματος Περιβάλλοντος (Αύγουστος 2022):
- Κατάργηση της πολιτικής της Μεμονωμένης Κατοικίας
- Απαγόρευση ανάπτυξης επισκέψιμου αγροκτήματος εντός των περιοχών Natura 2000 και σε απόσταση 200 μέτρων από αυτές.
- Απόρριψη της προτεινόμενης νέας Λατομικής Ζώνης στην Ανδρολύκου, σε αυτό το στάδιο, και επανεξέταση της σε 3 χρόνια.
- Μείωση της έκτασης της Τουριστικής Ζώνης στην Ίνειας (Τ3δ2) που βρίσκεται εκτός των υφιστάμενων ορίων ανάπτυξης της Κοινότητας
- Απόρριψη των προτεινόμενων περιοχών μεγάλων Εξειδικευμένων Αναπτύξεων της Ίνειας και Δρούσειας και μετακίνηση τους σε εναλλακτικές τοποθεσίες. Επίσης, στη περιοχή Κάθηκα μείωση της έκτασης της περιοχής, περίπου στο μισό από την αρχική πρόταση.
Παράλληλα δώσαμε εμπεριστατωμένες απόψεις στο Υπουργείο Εσωτερικών για το πως θα μπορούσε να διαχειριστεί το θέμα των Ιδιωτικών Περιουσιών, για το καλό του περιβάλλοντος και των τοπικών κοινοτήτων, χωρίς, δυστυχώς καμιά ανταπόκριση.
Αναλάβαμε δράση για την κλιματική κρίση
Ιδιαίτερα ενεργή θα χαρακτηρίζαμε τη δράση μας, φέτος, στο θέμα της κλιματικής κρίσης. Μεταξύ άλλων, συμμετείχαμε σε διαβουλεύσεις στην επιτροπή Ενέργειας της Βουλής, για προώθηση των ΑΠΕ και βιώσιμων καυσίμων στις μεταφορές, συναντηθήκαμε με τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για προώθηση των βιώσιμων μεταφορών μέσω ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων και συμμετείχαμε στο πάνελ της πρώτης εκδήλωσης για το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κύπρου.
Αναπόσπαστο κομμάτι της δράσης μας αποτελεί η επίδραση, μέσα από τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα, στα νέα παιδιά, με τους αντιπροσώπους του κινήματος Generation KlimACT να δηλώνουν το παρόν τους, ζητώντας από τους πολιτικούς του νησιού να δράσουν άμεσα για τη διαφύλαξη του μέλλοντος τους, μέσω τηλεοπτικών συνεντεύξεων και συναντήσεων με αρχηγούς κομμάτων.
Οι πιέσεις στη βουλή έπιασαν τόπο
Με 17 παρουσίες μας σε διάφορες Κοινοβουλευτικές Επιτροπές, αλλά και επαφές και επιστολές που επιδώσαμε σε Βουλευτές ή/και αποστείλαμε στην Βουλή, κάνουμε τις φωνές, όλων όσων διεκδικούμε την προστασία του περιβάλλοντος, να ακούγονται πιο δυνατά.
Αξίζει να σημειώσουμε, ως παράδειγμα, ότι, μετά από πιέσεις μας και επιστολές σε όλους τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων, δύο προτεινόμενα νομοσχέδια που συζητήθηκαν στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, δεν παραπέμφθηκαν προς συζήτηση στην ολομέλεια της Βουλής, καθώς χρειάζονταν αρκετές τροποποιήσεις, ώστε να μην προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στην Ύπαιθρο, σε προστατευόμενες περιοχές και γενικά στο περιβάλλον.
Τα Νομοσχέδια αυτά αφορούν το «glamping» και τα «επισκέψιμα αγροκτήματα» (περί Ρύθμισης της Ίδρυσης και Λειτουργίας Ξενοδοχείων και Τουριστικών Καταλυμάτων Νόμος και πρόταση Νόμου περί Ίδρυσης και Λειτουργίας Επισκέψιμων Αγροκτημάτων αντίστοιχα).
Εκπαιδεύσαμε 2500 χιλιάδες παιδιά
Φέτος, και παρά τα εμπόδια που έφερε η πανδημία, καταφέραμε να συνεχίσουμε το έργο μας, εκπαιδεύοντας πέραν των 2500 μαθητών όλων των ηλικιών σε θέματα περιβάλλοντος, οικολογίας, γεωγραφίας και αειφόρου ανάπτυξης. Εμπνεύσαμε χιλιάδες παιδιά να γνωρίσουν ένα διαφορετικό τρόπο ζωής… Αυτόν στον οποίο άνθρωπος και φύση συνυπάρχουν αρμονικά.
Από την αρχή του 2022, μαθητές και φοιτητές δημοσίων και ιδιωτικών σχολείων τόσο της Κύπρου όσο και του εξωτερικού, επισκέφτηκαν ή/και έμειναν στις εγκαταστάσεις μας, παρακολουθώντας τα πολυήμερα εκπαιδευτικά μας προγράμματα, στο Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικών Μελετών. Άλλοι, παρακολούθησαν μονοήμερα προγράμματα κοντά μας, ή με δική μας επίσκεψη στον χώρο τους.
Μέσα από τις εμπειρίες και τις παρουσιάσεις που πραγματοποιήσαμε, στα πλαίσια του έργου «Πανδώτειρα», 23 Κοινότητες και 22 Φορείς ενημερώθηκαν για το δίκτυο Natura 2000 στην Κύπρο, καθώς και για τις δράσεις του έργου. Μερικές από τις εμπειρίες ήταν:
- Περιδιάβαση και πτηνοπαρατήρηση, στο Φάρο Πάφου
- Απελευθέρωση θαλάσσιων χελωνών στο φυσικό τους περιβάλλον, στο Μενεού
- Πεζοπορία στο μονοπάτι της φύσης “Γένεσης της Αφροδίτης”, στο Πισσούρι
- Περιδιάβαση και πτηνοπαρατήρηση, στο Φράγμα Άχνας
- Άνοιγμα φωλιών χελωνών, στην παραλία Μαυραλή στην Αργάκα
- Περιδιάβαση και πτηνοπαρατήρηση, στις Αλυκές Λάρνακας
Για πρώτη φορά φιλοξενήθηκε στην Κύπρο το ετήσιο πανευρωπαϊκό συνέδριο Eurosite
Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η ετήσια γενική συνέλευση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Eurosite στην Κύπρο, την οποία διοργανώσαμε σε συνεργασία με το Eurosite, μεταξύ 8-10 Νοεμβρίου στο νησί μας. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου διεξάχθηκαν σεμινάρια και εργαστήρια που αφορούν στη σημαντικότητα των υγροτόπων και εργαλεία διαχείρισης ιδιωτικής γης καθώς και στην αποδοτικότητα στους τρόπους διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών.
Πραγματοποιήθηκαν επίσης δύο επισκέψεις, η μια επίσκεψη στους υγροτόπους της Ανατολικής Κύπρου, για πτηνοπαρατήρηση, ενώ, μεταξύ άλλων, συζητήσαμε με τους ιδιοκτήτες για το θέμα διαχείρισης ιδιωτικής γης στην προστατευόμενη λίμνη Παραλιμνίου.
Η δεύτερη επίσκεψη με θέμα «Agriculture» έγινε σε ορεινές προστατευόμενες περιοχές και στο χωριό Λάνεια για οινογευσιγνωσία.
Δήλωση Πολιτικής για τις περιοχές των Βρετανικών Βάσεων Ακρωτηρίου και Δεκέλειας (Non Military Development Plat)
Δώσαμε εμπεριστατωμένες και επιστημονικά τεκμηριωμένες απόψεις, κατά το στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης, αλλά και σε συναντήσεις με τεχνοκράτες, και πιέσαμε για αλλαγές και κατάργηση προβληματικών προνοιών, πολεοδομικών ζωνών και επιβλαβών αναπτύξεων στο ευαίσθητο περιβάλλον της Χερσονήσου του Ακρωτηρίου.
Μερικά παραδείγματα, που με τη συμβολή μας εμπεριέχονται στη Δήλωση Πολιτικής Ακρωτήριου και Δεκέλειας (Μάιος 2022):
- Απαλοιφή της προτεινόμενης Τουριστικής Ζώνη κοντά στη Δεσποτική Λίμνη και καθορισμός της ως Ζώνης προστασίας.
- Απαλοιφή της προτεινόμενης Τουριστικής Ζώνης στην περιοχή του Lady’s mile και καθορισμός της ως Ζώνης προστασίας.
- Απαλοιφή της προτεινόμενης Τουριστικής Ζώνης στον Άγιο Ερμογένη και καθορισμός της ως Ζώνης προστασίας.
- Απαλοιφή Κτηνοτροφικής Ζώνης στα όρια της κοινότητας Ακρωτηρίου και καθορισμός της ως Ζώνης Προστασίας.
- Μετακίνηση Τουριστικής Ζώνης στην Αυδήμου βορειότερα από τη παραλία ωοτοκίας θαλάσσιων χελωνών.
Πέραν τον 1000 μαθητών γνώρισαν το έργο «Ζωή με τους Γύπες» και ενημερώθηκαν για το απειλούμενο είδος του πυρόχρου γύπα στο νησί μας. Αξιοσημείωτο ήταν το ενδιαφέρον που έδειξαν οι μαθητές, με τις ερωτήσεις τους, για το εντυπωσιακό αυτό πουλί, αλλά και το πως μπορεί να βοηθήσει ο καθένας στην προστασία του.
Εκτός από τα σχολεία, συμμετείχαμε σε φεστιβάλ και εκδηλώσεις, κάναμε επισκέψεις και εκπαιδεύσεις, τις οποίες πραγματοποιήσαμε και σε οργανωμένα σύνολα, όπως οι πρόσκοποι, κυνηγετικοί σύλλογοι και Κοινότητες στις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου, όπου βρίσκεται ο γύπας. Επιπλέον, συζητήσαμε με βοσκούς σε κτηνοτροφικά υποστατικά και ανταλλάξαμε απόψεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο γύπας, κυρίως σε σχέση με τα δηλητήρια, την έλλειψη τροφής και την ανθρώπινη εν γένει συμπεριφορά και ενέργειες.
Το πρόγραμμα «Ζωή με τους Γύπες» είναι ένα πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουμε σε συνεργασία με άλλους φορείς.
Συμμετείχαμε στις Επιτροπές Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων
Ως μόνιμο μέλος, συμμετείχαμε σε 22 συνεδριάσεις της Επιτροπής Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Σημειώνουμε ότι το Ίδρυμα μας μοιράζεται τη θέση στην Επιτροπή Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων με το συνεργάτη μας Οργανισμό BirdLife Cyprus. Λάβαμε επίσης μέρος και σε 9 συνεδριάσεις της Ad-hoc Επιτροπής για την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση του Τμήματος Περιβάλλοντος. Σε αυτές τις Επιτροπές εκφράσαμε τεκμηριωμένες απόψεις για περισσότερα από 60 προτεινόμενα έργα, όπως φωτοβολταϊκά πάρκα, οικιστικές, εμπορικές και τουριστικές αναπτύξεις, μονάδες ασφαλτικού σκυροδέματος κ.α.
Δωρεά γης στο Terra Cypria από την Τσιμεντοποιία Βασιλικού ώστε να διασφαλίσουμε την προστασία της περιοχής
Τέσσερα τεμάχια γης συνολικής έκτασης σχεδόν 45.000 τετραγωνικών μέτρων δωρίστηκαν στο ίδρυμά μας από την Εταιρεία Τσιμεντοποιία Βασιλικού Δημόσια Εταιρεία Λτδ. Συγκεκριμένα, τα τέσσερα τεμάχια συνολικής έκτασης 44.249 τ.μ. βρίσκονται στην Κρήτου Τέρρα και εμπίπτουν στην περιοχή Προστασίας της Φύσης του Ευρωπαϊκού Δικτύου Natura 2000 – Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) Φαράγγια Αγίας Αικατερίνης – Αγίας Παρασκευής. Η γη που μεταβιβάστηκε είναι φυσική έκταση με φρύγανα και πιο ψηλή ξυλώδη βλάστηση. Το Terra Cypria δεσμεύτηκε ότι, μετά από αυτή την ευγενική χορηγία, η γη θα αφεθεί ως περιοχή αφιερωμένη στη φύση, χωρίς να γίνουν οι οποιεσδήποτε καταστροφικές επεμβάσεις οι οποίες δύναται να αλλοιώσουν το σκοπό προστασίας της.