Το 2025 ήταν μια συναρπαστική χρονιά για το Terra Cypria γεμάτη προκλήσεις, ανατροπές, χαρές και λύπες. Αλλά πάνω απ’ όλα γεμάτη δράσεις που στόχευαν την προστασία του φυσικού μας περιβάλλοντος μέσω: προγραμμάτων διατήρησης, προώθησης βιώσιμων πολιτικών, εκπαίδευσης των σημερινών και αυριανών πολιτών και της ενεργούς συμμετοχής της κοινωνίας. Με τη δική σας υποστήριξη και συμμετοχή, φέραμε εις πέρας σημαντικούς στόχους, οργανώσαμε εκδηλώσεις και ολοκληρώσαμε έργα που άφησαν αποτύπωμα στο περιβάλλον και την κοινωνία. Σταθήκαμε για άλλη μια χρονιά σταθερά απέναντι σε πρακτικές που υποβαθμίζουν τη φύση, παραθέτοντας τεκμηριωμένες απόψεις και προωθώντας λύσεις για ουσιαστική προστασία του φυσικού μας πλούτου.
«Καθώς ο χρόνος κλείνει, θέλω να σας ευχαριστήσω από καρδιάς. Η χρονιά που αφήνουμε πίσω μας δεν ήταν εύκολη, ήταν όμως ουσιαστική. Σε κάθε δυσκολία απαντήσαμε με συνεργασία, επιμονή, άμεση αντίδραση και πράξεις. Και το έργο μας είναι η επιτυχία μας.
Μπαίνουμε στη νέα χρονιά με καθαρό βλέμμα, αποφασιστικότητα και προσήλωση στον στόχο μας, που δεν είναι άλλος από την προστασία της κοινής φυσικής μας κληρονομιάς.
Σας ευχαριστούμε που σταθήκατε στο πλευρό μας. Η ελπίδα δεν είναι συναίσθημα· είναι στάση ζωής και πράξη ευθύνης. Και εμείς την επιλέγουμε συνειδητά — και γι’ αυτήν αγωνιζόμαστε αδιάκοπα, κάθε μέρα.
Σας εύχομαι Καλές Γιορτές και ένα νέο έτος γεμάτο υγεία, δύναμη και ελπίδα για το μέλλον».
Κούλλα Μιχαήλ, Εκτελεστική Διευθύντρια
Συνεχίζοντας τους αγώνες για την προστασία της φύσης
Συνεχίσαμε τις αναφορές και παρεμβάσεις μας για περιβαλλοντικές παραβάσεις και εγκλήματα κατά της φύσης και της άγριας ζωής, απαιτώντας λογοδοσία και εφαρμογή των νόμων και οδηγιών που διέπουν την προστασία της φύσης. Η φωνή της κοινωνίας των πολιτών ακούστηκε μέσω του Ιδρύματός μας σε δημόσιες διαβουλεύσεις και σε συναντήσεις με αρμόδιους φορείς, ενισχύοντας το διάλογο σε ζητήματα που αφορούν την υπεύθυνη διαχείριση των φυσικών μας πόρων.
Χερσόνησος Ακάμα
Μετά την αποκάλυψη των σοβαρών παραβάσεων στους όρους της περιβαλλοντικής έγκρισης του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης του ΕΔΠ Ακάμα, συνεχίσαμε την πίεση προς τις αρμόδιες αρχές. Οι παρεμβάσεις μας συνέβαλαν:
- στην έκδοση Συμπληρωματικής Έκθεσης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Μάρτιος 2024),
- και στην Έκθεση Συμμόρφωσης (Αύγουστος 2025) για τη Φάση Α’ του οδικού δικτύου.
Το 2025:
- Προειδοποιήσαμε ότι η Χερσόνησος Ακάμα εξακολουθεί να βρίσκεται υπό απειλή (μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ και εδώ).
- Καταγγείλαμε νέα παράνομα αναψυκτήρια που λειτουργούν κανονικά στην καρδιά της προστατευόμενης περιοχής (μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ και εδώ).
- Αναδείξαμε παραβιάσεις ουσιωδών περιβαλλοντικών όρων (μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ και εδώ).
- Αποκαλύψαμε παράνομες ιδιωτικές εκδηλώσεις σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές, συμβάλλοντας στη βελτίωση των διαδικασιών ελέγχου (μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ και εδώ).
- Κρατήσαμε ανοιχτό τον φάκελο για τη διατήρηση της Χερσονήσου Ακάμα και των παραλιών ωοτοκίας των θαλάσσιων χελωνών στον Κόλπο Χρυσοχούς ενώπιον της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης. Όσο δεν βλέπουμε αποτελεσματική προστασία της περιοχής, των ειδών και οικοτόπων που φιλοξενεί, δεν θα αφήσουμε να κλείσει ο φάκελος της Σύμβασης μέχρι να διασφαλίσουμε την ουσιαστική και αειφόρο προστασία και διαχείριση του Ακάμα.
Επιπλέον, τον Οκτώβριο 2025, το Τμήμα Περιβάλλοντος εξέδωσε την Έκθεση Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγηση για προτεινόμενη μεγάλη παραθεριστική ανάπτυξη στην περιοχή Ξερόλιμνη, λαμβάνοντας υπόψη την ομόφωνη αρνητική τοποθέτηση όλων των μελών της Ad-hoc Επιτροπής, η οποία εισηγήθηκε την απόρριψη του έργου, λόγω σοβαρών, αρνητικών και μη αναστρέψιμων επιπτώσεων στις προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 και στα είδη προτεραιότητας, κυρίως τις θαλάσσιες χελώνες.
Χερσόνησος Ακρωτηρίου
Οι αγώνες μας για την προστασία της Χερσονήσου Ακρωτηρίου κλιμακώνονται!
Το 2025:
- Αποκαλύψαμε επαναλαμβανόμενη ρύπανση υδάτων και απόρριψη υγρών αποβλήτων.
- Υποβάλαμε τεκμηριωμένες εισηγήσεις στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος για την Αλυκή Ακρωτηρίου και τη Λίμνη Μακριά.
- Τεκμηριώσαμε νέα περιστατικά ρύπανσης και ζητήσαμε την άμεση εφαρμογή της αρχής της Περιβαλλοντικής Ευθύνης και μέτρα αποκατάστασης.
- Με αυτές μας τις καταγγελίες επιβλήθηκαν μεγάλα χρηματικά πρόστιμα και δημιουργήθηκε επιτροπή για την διαχείριση των όμβριων υδάτων που εισέρχονται στον υγρότοπο Ακρωτηρίου.
- Με τους εθελοντές μας διενεργήσαμε, όπως κάθε χρόνο, καθημερινές περιπολίες στην παραλία του Lady’s Mile καθ’ όλη την περίοδο αναπαραγωγής και φωλεοποίησης των θαλάσσιων χελωνών. Καταγράφαμε καθημερινά τις φωλιές αλλά και όλες τις πιέσεις και απειλές στην περιοχή παρέχοντας άμεση αναφορά στη Διοίκηση των Βρετανικών Βάσεων. Η παρουσία και δουλειά των εθελοντών μας κατάφερε να μειωθούν σημαντικά παρανομίες που παρατηρούνταν προηγούμενες χρονιές και να λαμβάνονται άμεσα μέτρα για αποτροπή νέων παραβάσεων.
Προστασία βιοποικιλότητας & άγριας ζωής
Το 2025 διαδραματίσαμε καθοριστικό ρόλο σε μια σειρά κρίσιμων παρεμβάσεων:
- Αναδείξαμε παραβάσεις περιβαλλοντικής νομοθεσίας σε αιολικό πάρκο εντός περιοχής Natura 2000. (Βρείτε περισσότερα εδώ και εδώ)
- Σταθήκαμε ενάντια στη νομιμοποίηση της ιερακοθηρίας. (Βρείτε περισσότερα εδώ και εδώ).
- Πετύχαμε την ανάκληση ράλι στο Κρατικό Δάσος Πάφου. (Βρείτε περισσότερα εδώ και εδώ)
- Διασφαλίσαμε την απαγόρευση εκπαίδευσης κυνηγετικών σκύλων σε περίοδο φωλεοποίησης. (Βρείτε περισσότερα εδώ και εδώ).
- Αντιδράσαμε κατά της παράνομης παγίδευσης πουλιών
- Καταφέραμε η Κυπριακή Δημοκρατία να υποστηρίξει την εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης και να ψηφίσει για προσωρινή παύση οποιασδήποτε δραστηριότητας εξόρυξης στη βαθιά θάλασσα (deep sea mining).
Περιβαλλοντική διακυβέρνηση & χωροταξία
Τοποθετηθήκαμε τεκμηριωμένα σε θέματα πολιτικής και ανάπτυξης:
- Εκφράσαμε ανησυχίες για σχέδια μικρών ιδιωτικών μονάδων αφαλάτωσης. (μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ και εδώ).
- Διεκδικήσαμε ουσιαστική προστασία των περιοχών Natura 2000 μέσω στόχων διατήρησης και μέτρων διαχείρισης. (μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ και εδώ).
- Προτείναμε μέτρα για την αντιμετώπιση παράνομων σκυβαλότοπων και την πρόληψη περιβαλλοντικής ζημιάς από πυρκαγιές.
- Σταθήκαμε απέναντι στην παράνομη, μη-επιλεκτική και μαζική παγίδευση, θανάτωση και εμπορία αποδημητικών ωδικών πτηνών
- Αντισταθήκαμε στην εκρίζωση αιωνόβιων δέντρων για φωτοβολταϊκά πάρκα. (περισσότερα εδώ και εδώ).
- Συμβάλαμε στην ενίσχυση των μέτρων διαφύλαξης της εύφορης γεωργικής γης και των περιοχών αναδασμού από τις εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών πάρκων
- Ζητήσαμε την απόρριψη της προτεινόμενης επέκτασης της Λεωφόρου Γλαύκου Κληρίδη μέσου του Ινστιτούτου Κύπρου και του ΕΔΠ Αθαλάσσας
- Ταχθήκαμε υπέρ μίας ορθής πρότασης νόμου για την απαγόρευση της εγκατάστασης έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές της υπαίθρου
Εκπαιδεύσαμε φέτος πάνω από 3000 άτομα μέσω του ΚΚΠΜ!
Το Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικών Μελετών συνέχισε και το 2025 να αποτελεί το πρωτοπόρο Κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στην Κύπρο. Κλείνοντας φέτος 30 χρόνια λειτουργίας, το ΚΚΠΜ αποτελεί το σημαντικότερο, μακροβιότερο και γεμάτο εμπειρογνωμοσύνη Κέντρο μάθησης και ευαισθητοποίησης για το περιβάλλον. Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, μαθητές και φοιτητές από δημόσια και ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα της Κύπρου και του εξωτερικού, καθώς και ομάδες ενηλίκων, συμμετείχαν στα εκπαιδευτικά μας προγράμματα εφαρμοσμένης περιβαλλοντολογίας και σε δραστηριότητες του ΚΚΠΜ οι οποίες καλύπτουν θέματα περιβάλλοντος, οικολογίας, βιολογίας, γεωγραφίας, γεωλογίας και αειφόρου ανάπτυξης.
Οι συμμετέχοντες φιλοξενήθηκαν στις εγκαταστάσεις του Κέντρου μας στην Κρήτου Τέρρα και έλαβαν μέρος σε πολυήμερα εκπαιδευτικά προγράμματα, ενώ παράλληλα υλοποιήθηκαν μονοήμερα προγράμματα τόσο στο ΚΚΠΜ όσο και εκτός αυτού, με εκπαιδευτικές επισκέψεις της ομάδας μας σε σχολεία, κοινότητες και άλλες περιοχές σε ολόκληρη την Κύπρο.
Το ΚΚΠΜ συνεχίζει να βοηθά με την παρουσία και δράση του τις κοινότητες που το φιλοξενούν, προσφέροντας οικονομική ενίσχυση, αυξάνοντας την επισκεψιμότητα, διαφημίζοντας την περιοχή σε όλο τον κόσμο, προωθώντας την ιστορία της περιοχής και αποδεικνύοντας πως ο τουρισμός εκπαίδευσης αποτελεί έναν αειφόρο τρόπο τουρισμού, με ουσιαστικό όφελος στις τοπικές κοινωνίες.
Εκπαιδεύσαμε για το δίκτυο Natura 2000 με εμπειρίες στη φύση
Το πρόγραμμα Life IP Πανδώτειρα πραγματοποίησε διάφορες εκδηλώσεις σε ολόκληρο το νησί, με στόχο να φέρει φορείς και κοινότητες κοντά στη φύση και να ενημερώσει για τη σημασία του Δικτύου Natura 2000.
- Παγκόσμια Ημέρα Ερπετών
- Natura Day Εορτασμός – για την προστασία των περιοχών Natura 2000.
- «Γίνε επιστήμονας για μια μέρα
- Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων – Αλυκή Λάρνακας
- 3ο Εκπαιδευτικό Εργαστήρι Πανδώτειρα στη Λόφου
- Εργαστήρι για Δημόσιους Κατηγόρους της Δημοκρατίας
Αναλάβαμε δράση για την κλιματική κρίση
Τον Ιανουάριο αποστείλαμε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και σε όλες τις αρμόδιες αρχές την έκθεση μας σχετικά με την δημιουργία Εθνικού Κλιματικού Νόμου στην Κύπρο. Ανοίξαμε τη συζήτηση για δημιουργία του έτσι ώστε να μπορέσουμε να έχουμε αποτελεσματικότερη δράση στην επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών μας στόχων.
Συνεχίσαμε τις κλιματικές μας δράσεις οργανώνοντας πρωτοβουλίες που προώθησαν τον δημόσιο διάλογο και τη συμμετοχή των πολιτών. Διοργανώσαμε την Ημερίδα «ΜΜΕ και Κλίμα: Από την Ενημέρωση στη Συμμετοχή», αναδεικνύοντας τον ρόλο των μέσων ενημέρωσης στην κλιματική δράση, καθώς και την Ημερίδα για τις Ενεργειακές Κοινότητες, προωθώντας τη συμμετοχική και βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση.
Παράλληλα, εκπονήσαμε σε συνεργασία με τον Δρ. Θεόδωρο Ζαχαριάδη, Αναπληρωτή Καθηγητή στο ΤΕΠΑΚ, τη μελέτη «Αργή αλλά απτή προόδος: Τα σημαντικά οφέλη της απανθρακοποίησης για την οικονομία της Κύπρου», η οποία τεκμηριώνει τα οφέλη που μπορεί να αποφέρει στην Κύπρο μια έγκαιρη και φιλόδοξη πολιτική για το κλίμα και την ενέργεια.
Ολοκληρώθηκε το δικοινοτικό έργο “Environmental Caretakers”
Το έργο Environmental Caretakers (υλοποιήθηκε με τη συνεργασία UNDP Cyprus & OSASG-Cyprus) ολοκληρώθηκε με επιτυχία, μέσα από μια σειρά δράσεων που ενεργοποίησαν νέους/ες και από τις δύο κοινότητες, γύρω από περιβαλλοντικά ζητήματα που απασχολούν το νησί μας:
Κλιματική Κρίση: Πώς επηρεάζει την καθημερινότητά μας
Ένας περίπατος στην καρδιά της Λευκωσίας
Εκπαιδευτικό κυνήγι θησαυρού και πικνίκ στην Πλατανιά
Με την τελική εκδήλωση ολοκληρώθηκε το Έργο
Οι υποστηρικτές μας – η δύναμή μας
Το 2025 είδαμε την κοινότητά μας να μεγαλώνει διαρκώς… οι υποστηρικτές μας δεν ήταν απλώς δίπλα μας, ήταν μέρος της δράσης! Με όλο και περισσότερους ανθρώπους να στηρίζουν έμπρακτα το έργο μας, δημιουργήσαμε μια ενεργή κοινότητα η οποία συμμετέχει στις δράσεις μας και υποστηρίζει τον αγώνα μας. Μέσα από εκδρομές, εργαστήρια και βιωματικές εμπειρίες στη φύση, ήρθαμε πιο κοντά και η εμπιστοσύνη σας μας δίνει δύναμη να συνεχίσουμε.
👉 Γίνε κι εσύ υποστηρικτής και στήριξε το έργο μας εδώ.
Το 2025 συνεχίσαμε και εντείναμε τους αγώνες μας για την προστασία της φύσης, της βιοποικιλότητας και της άγριας ζωής, παρεμβαίνοντας ουσιαστικά σε κρίσιμα ζητήματα περιβαλλοντικής πολιτικής σε όλη την Κύπρο.
Με την παρουσία μας στις κοινοβουλευτικές επιτροπές, σε διαβουλεύσεις, σε εκπαιδευτικά προγράμματα, σε εκδηλώσεις, σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές παρεμβάσεις, συνεχίζουμε να προωθούμε και να αγωνιζόμαστε για την προστασία του φυσικού πλούτου του νησιού μας.
Φέτος, είδαμε τον κόσμο να μας ενημερώνει για παρανομίες, να μας τεκμηριώνει με υλικό περιβαλλοντικά εγκλήματα και να μας καλεί σε δράση, εναποθέτοντας σε εμάς τις ελπίδες τους για προστασία της φύσης. Προσπαθήσαμε με κάθε δυνατό τρόπο να ανταποκριθούμε, κυρίως στα πολύ σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα. Δώσαμε φωνή και απαιτήσαμε λύσεις.
Ως υπερασπιστές του περιβάλλοντος, δεν επιτρέψαμε σε κανένα εξωτερικό παράγοντα, παρά τις όποιες πιέσεις, να μας σταματήσει από το να επιτελέσουμε το έργο μας, το οποίο δεν είναι άλλο από την διαφύλαξη της κοινής φυσικής μας κληρονομιάς.
Για όλους εμάς και για τα παιδιά μας! Και αυτό είναι και η υπόσχεση μας για το 2026!
Από όλη την ομάδα του Terra Cypria, ένα μεγάλο ευχαριστώ.