ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
| Ομοταξία: Θηλαστικά Μέγεθος: Μπορούν να φτάσουν μέχρι και 2,8 μέτρα μήκος και μπορεί να ξεπεράσει τα 300 κιλά βάρος. Χρώμα: Το σώμα τους καλύπτεται από τρίχες με γκρί ή καφέ χρώμα στην πλάτη και ανοιχτό γκρί στην κοιλιά. Συμπεριφορά: Είναι μοναχικά ζώα, ευαίσθητα στην όχληση γι’αυτό και προτιμούν απομονωμένες σπηλιές και ακτές για να ξεκουραστούν και να αναπαραχθούν. Διατροφή: Τρέφονται κυρίως με κεφαλόποδα (χταπόδια, καλαμάρια, σουπιές) και ψάρια. |
Η Μεσογειακή φώκια Monachus monachus, γνωστή και ως φώκια μοναχός, οφείλει το όνομα της στις χαρακτηριστικές δίπλες που κάνει ο λαιμός της που θυμίζουν το ράσο των καπουτσίνων μοναχών.
Ενώ παλιότερα μπορούσε να συναντηθεί σε όλες τις ακτές της Μεσογείου, της Μαύρης Θάλασσας και του ανατολικού Ατλαντικού, σήμερα επιβιώνει σε 3 πληθυσμούς στην ανατολική και δυτική Μεσόγειο, στο αρχιπέλαγος της Μαδέιρας και στην περιοχή Cabo Blanco στον βορειοανατολικό Ατλαντικό Ωκεανό.
Οι φώκιες, αν και περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους κολυμπώντας, χρειάζονται το χερσαίο κομμάτι, κυρίως απομονωμένες παράκτιες σπηλιές και ακτές, για αρκετά μεγάλες περιόδους για σκοπούς ξεκούρασης, για να γεννήσουν και για να γαλουχήσουν με ασφάλεια τα μικρά τους.
Ζευγαρώνουν μέσα στο νερό, η κυοφορία διαρκεί μέχρι και 10 μήνες και η γαλουχία 3-4 μήνες.
Είναι πολύ καλοί κολυμβητές και δύτες και μπορούν να καταδυθούν σε βάθη μεγαλύτερα από 200 μέτρα από τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής τους. Η μεσογειακή φώκια μπορεί να ζήσει μέχρι και 30 χρόνια.
Μεταξύ των κύριων απειλών που αντιμετωπίζει το είδος είναι η απώλεια/καταστροφή και υποβάθμιση των βιοτόπων τους λόγω της αυξανόμενης ανθρώπινης δραστηριότητας στις παράκτιες περιοχές. Η τουριστική ανάπτυξη και η αυξημένη παρουσία ανθρώπων στις ακτές οδηγεί στην αλλοίωση των παράκτιων οικοσυστημάτων και κατά συνέπεια στη μείωση των διαθέσιμων ενδιαιτημάτων (θαλάσσια σπήλαια) για το είδους.
Μεγάλη απειλή αποτελεί και η υπεραλίευση η οποία οδηγεί στη μείωση των θαλάσσιων αποθεμάτων , άρα της τροφής τους, και ι η ακούσια παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία, αφού συχνά μπλέκονται σε δίχτυα, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό ή και το θάνατο τους. Επιπρόσθετα, η ρύπανση των θαλασσών απειλεί το είδος και μολύνει το περιβάλλον τους.
Σύμφωνα με το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, στην Κύπρο εκτιμάται πως υπάρχουν 20 με 22 άτομα, από τα περίπου 700 άτομα που υπάρχουν παγκοσμίως.
Συγκαταλέγεται στα σπανιότερα και πλέον απειλούμενα θηλαστικά του πλανήτη.
Έχει χαρακτηριστεί από την Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN)το 2023 ως Eύτρωτο.