Η παρούσα μελέτη «Υγρότοποι: Εκβολές ποταμών Έζουσας, Ξερού και Διαρίζου, Πάφος, Κύπρος. Ανάλυση Υφιστάμενης Κατάστασης και Προτάσεις για Προστασία, Αποκατάσταση και Ανάδειξη» πηγάζει από το πρόγραμμα MedisWet που αποσκοπεί στην καταγραφή και προστασία των νησιώτικων υγροτόπων της Μεσογείου.
Η οικολογική, κοινωνική και πολιτιστική σημασία των φυσικών και τεχνητών υγροτόπων είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς αποτελούν περιοχές υψηλής βιοποικιλότητας, μεταναστευτικούς σταθμούς εκατοντάδων χιλιάδων πουλιών, καταφύγια διαχείμασης, σημαντικούς δείκτες της επάρκειας και της κατάστασης του νερού και μοναδικό πόρο βιώσιμης ανάπτυξης. Στα πλαίσια των δύο παραπάνω προγραμμάτων, διαπιστώθηκε ότι πολλοί από τους υγροτόπους της Κύπρου, είναι υποβαθμισμένοι και εξακολουθούν να υποβαθμίζονται, κυρίως λόγω εκχερσώσεων, επιχωματώσεων, δόμησης, διάνοιξης δρόμων και περιορισμού ή αποστέρησης της τροφοδοσίας τους με νερό. Οι κύριες αιτίες που οδηγούν στην υποβάθμιση των υγροτόπων είναι: α) δημιουργία φραγμάτων που οδήγησε στην υποβάθμιση των υγροτόπων κατάντη αυτών, λόγω ανάσχεσης της τροφοδοσίας νερού, β) μη ικανοποιητική εφαρμογή των νομοθεσιών, γ) οι ισχυρές πιέσεις από την ανάπτυξη (οικιστική, τουριστική, κ.λπ.) στις παράκτιες περιοχές και δ) η άγνοια κάποιων αρμόδιων υπηρεσιών και πολιτών για την παρουσία, τη σημασία και την αξία των υγροτόπων.
Στο πλαίσιο της παρούσας μελέτης επιλέχθηκαν τρεις υγρότοποι, οι οποίοι αφορούν σε εκβολές τριών μεγάλων, για τα δεδομένα της Κύπρου, ποταμών: του Διαρίζου, του Ξερού και της Έζουσας, όλοι εκ των οποίων βρίσκονται στην επαρχία της Πάφου και σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους.
Στο πρώτο μέρος της μελέτης αναλύεται η υφιστάμενη κατάσταση των υγροτόπων, βάσει βιβλιογραφικής ανασκόπησης, καθώς και εργασιών πεδίου και παρουσιάζονται οι πιέσεις που υφίστανται σήμερα στους τρεις αυτούς υγροτόπους. Στο δεύτερο μέρος της μελέτης, παρουσιάζονται προτάσεις για την προστασία, αποκατάσταση και ανάδειξη των τριών υγροτόπων σε μορφή μέτρων.
Η μελέτη αυτή έγινε από την κα Φοίβη Βαγιανού, βιολόγου – ωκεανογράφου – περιβαλλοντολόγου, ως εξωτερική συνεργάτης του Terra Cypria – Tου Κυπριακού Ιδρύματος Προστασίας του Περιβάλλοντος. Η διάρκεια της μελέτης ήταν 4 μήνες (Μάρτιος – Ιούνιος 2020).
Βαγιανού Φοίβη, Σεργίδης Λεύκιος. 2020