Το BirdLife Cyprus, το Terra Cypria, ο Σύνδεσμος Προστασίας Άγριας Ζωής (Cyprus Wildlife Society) και η Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών (Cyprus Natural Coastline) θεωρούν ότι, με βάση τη σημερινή ανακοίνωση του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, η χθεσινή απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, αναφορικά με τις αλλαγές που αφορούν την υλοποίηση των έργων του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης του Εθνικού Δασικού Πάρκου (ΕΔΠ) Ακάμα θεωρούμε ότι κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου λήφθηκε κατόπιν υποβολής σχετικής πρότασης του Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Πέτρου Ξενοφώντος. Υπενθυμίζουμε ότι, μέσα και από τις μέχρι σήμερα διαβεβαιώσεις, όλα τα έργα και λειτουργίες για το ΕΔΠΑ θα επανέλθουν πίσω στην Ad-hoc επιτροπή για επαναξιολόγηση.
Μεταξύ άλλων, η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου προνοεί τη λήψη και εφαρμογή των ακόλουθων, ιδιαίτερα σημαντικών διορθωτικών μέτρων, λόγω προφανώς της αναγνώρισης παράβασης αρκετών και σημαντικών νομικά δεσμευτικών, ουσιωδών και ειδικών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης του ΕΔΠ Ακάμα:
- Επανεξέταση, μέχρι τον Ιούνιο 2024, όλων των έργων που αφορούν το κύριο οδικό δίκτυο και τους κόμβους υποδομών διαχείρισης, καθώς και τις εισόδους και εξόδους του ΕΔΠ Ακάμα.
- Μεταφορά της υλοποίησης των συμβάσεων για το ΕΔΠ Ακάμα από το Τμήμα Δασών στην Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
- Συνέχιση της υφιστάμενης σύμβασης, αφού αξιολογηθούν ορισμένες σημαντικές παράμετροι της και διαφοροποιηθούν ανάλογα και σύμφωνα με τις νενομισμένες διαδικασίες.
- Ετοιμασία νέας πρότασης από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου 2024, η οποία θα ρυθμίζει και θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
- Επανεξέταση και επαναξιολόγηση του προτεινόμενου κύριου οδικού δικτύου όλων των φάσεων και του μέρους του δρόμου Τοξεύτρα – Άβακας – Λίπατη (από το σημείο που έχουν σταματήσει οι εργασίες του εργολάβου στο φαράγγι του άβακα μέχρι την βουνοκορφή της Λίπατης), από ομάδα ειδικών εμπειρογνωμόνων περιλαμβανομένου και εκπροσώπου του Επιστημονικού και Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (ΕΤΕΚ), οι οποίοι θα κληθούν από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Η επανεξέταση, μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνει και τα χαρακτηριστικά των διατομών και μηκοτομών για ηπιότερη όδευση εντός του ΕΔΠ Ακάμα, έτσι ώστε να αποφευχθεί η επανάληψη των σοβαρών λαθών που έγιναν κατά την υλοποίηση της Φάσης Α’ του κύριου οδικού δικτύου του ΕΔΠ Ακάμα, με βάση τα τελικά κατασκευαστικά σχέδια που δεν παρουσιάστηκαν ενώπιον της Ad-hoc Επιτροπής για την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση και δεν ευθυγραμμίστηκαν με τους νομικά δεσμευτικούς, ουσιώδεις και ειδικούς όρους της περιβαλλοντικής έγκρισης του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης του ΕΔΠ Ακάμα.
- Καθορισμός και τήρηση χρονοδιαγράμματος επανέναρξης και ολοκλήρωσης των εργασιών στο υφιστάμενο εργοτάξιο (Δρόμος 1Α: Άσπρος Ποταμός – Τοξεύτρα – Λάρα, Δρόμος 2: Κυκλικός Λάρας και τμήμα Δρόμου 4Β: Τοξεύτρα – Άβακας).
- Υποβολή και εφαρμογή πρότασης αποκατάστασης της ζημιάς που έχει ήδη προκληθεί λόγω της απώλειας φυσικής βλάστησης και φυσικών οικοτόπων από τις κατασκευαστικές εργασίες που έχουν ήδη υλοποιηθεί, σε συνδυασμό με τυχόν αντισταθμιστικές ενέργειες ή δράσεις που πρέπει να γίνουν εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος.
- Υποβολή και υιοθέτηση συγκεκριμένων προτάσεων με το επιπλέον απαιτούμενο προσωπικό που θα χρειαστεί, στα πλαίσια της ομαλής υλοποίησης των έργων, με αποσπάσεις από τις συναρμόδιες αρχές (Τμήματα / Υπηρεσίες) του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
- Ετοιμασία και έγκριση χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των έργων όλων των φάσεων. Όπου είναι αναγκαίο, νοείται ότι θα ακολουθηθούν με χρονική προτεραιοποίηση οι διαδικασίες επαναξιολόγησης των περιβαλλοντικών παραμέτρων, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, από την Περιβαλλοντική Αρχή.
- Δημιουργία Ομάδας Συντονισμού και Παρακαλούθησης Έργου, καθώς και πρόσληψη Συντονιστή Έργου, τον οποίο θα υποδείξει το ΕΤΕΚ, με τη συμμετοχή λειτουργών από τις συναρμόδιες αρχές (Τμήματα / Υπηρεσίες) του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Σημειώνεται ότι στην Ομάδα Συντονισμού και Παρακολούθησης Έργου, θα συμμετέχουν οι συναρμόδιες αρχές (Τμήμα Περιβάλλοντος, Τμήμα Δασών, Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας, Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων) και το ΕΤΕΚ.
Ειδικά όσον αφορά το πιο πάνω σημείο, προτείνουμε να γίνεται ενημέρωση της Ad-hoc Επιτροπής για την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση ανά τακτά χρονικά διαστήματα όσον αφορά την εξέλιξη υλοποίησης των έργων.
- Συνέχιση και ολοκλήρωση της διοικητικής έρευνας του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, για την παράβαση αρκετών και σημαντικών νομικά δεσμευτικών, ουσιωδών και ειδικών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης του ΕΔΠ Ακάμα, κατά την υλοποίηση της Φάσης Α’ για τη βελτίωση του κύριου οδικού δικτύου του ΕΔΠ Ακάμα μέχρι τις 15.01.2024.
Τόσο ως περιβαλλοντικές οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών, όσο και ως εμπειρογνώμονες και Μέλη της Ad-hoc Επιτροπής για την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση, θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε την υλοποίηση του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης του ΕΔΠ Ακάμα και των μέτρων που περιλαμβάνονται στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ημερομηνίας 20.12.2023, έτσι ώστε να διασφαλίσουμε την αποτελεσματική προστασία και ολοκληρωμένη διαχείριση της Χερσονήσου Ακάμα, αλλά και να διαφυλάξουμε το σημαντικότατο θεσμό της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης έργων και σχεδίων που δύναται να επηρεάσουν τις προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000.